Fototerapi için bilirubin çizelgesi


Management of Hyperbilirubinemia in the Newborn Infant 35 or More Weeks of Gestation. Subcommittee on Hyperbilirubinemia. Pediatrics 2004;114;297-316

Yenidoğanın Fizyolojik Sarılığı
Normal koşullarda umblikal kord kanındaki indirekt bilirubin miktarı 1-3 mg/dL’dir ve doğumun hemen sonrasında günde 5 mg/dL’den daha düşük bir hızla artmaya başlar. Böylece 2-3. gününde gözle görülebilir sarılık oluşur. Yükselen indirekt bilirubin 2-4. günlerde 5-6 mg/dL seviyesinde zirve yaparak sonrasında giderek düşmeye başlar. İndirekt bilirubin 5-7. günlerde 2 mg/dL’nin altına düşer. Term bebeklerde indirekt bilirubin seviyeleri 10-14. günde erişkin değeri olan 1 mg/dL’nin altına düşer. Bu değişikliklerle ilişkili olarak tesbit edilen sarılık ‘fizyolojik sarılık’ olarak tanımlanmıştır ve karaciğerdeki geçici bilirubin konjugasyon yetersizliğine bağlı olduğu düşünülmektedir. Yenidoğanın fizyolojik sarılığı için kriterler:

1- Sarılığın ilk 24-36. saatten sonra başlaması,
2- Serum total bilirubin seviyesinin artış hızının 5 mg/dL/gün’den az olması,
3- Serum total bilirubin seviyesinin term infantlarda 12 mg/dL’yi, prematürelerde 15 mg/dL’yi geçmemesi,
4- Serum direkt bilirubin seviyesinin <2 mg/dL olması,
5- Sarılığın term bebeklerde 1 haftadan az, premature bebeklerde 10-14 günden az sürmesidir.

Amerikan Pediatri Akademisinin 2004 yılında yayınladığı klinik uygulama kılavuzuna göre gestasyon haftası ≥35 hafta olan yenidoğanlarda hiperbilirubinemi gelişimi açısından risk faktörleri tanımlanmıştır. Major, minör ve azalmış risk grubu olarak tanımlanan faktörler şunlardır:

Major Risk Faktörleri:
1- Hastaneden taburcu edilmeden önceki total serum bilirubini veya transkutanöz
bilirubin düzeyinin yüksek riskli zonda olması,
2- Sarılığın ilk 24 saatte görülmesi,
3- Kan grubu uygunsuzluğu bulunması,
4- Gestasyonel yaşın 35-36 hafta arası olması,
5- Daha öncesinde başka kardeşin fototerapi almış olması,
6- Sefal hematom veya belirgin ezilmeler,
7- Sadece anne sütü ile beslenme (özellikle emzirme iyi gitmiyor ve aşırı tartı kaybı varsa)
8- Doğu Asya ırkı,

Minör Risk Faktörleri:
1- Hastaneden taburcu edilmeden önceki total serum bilirubini veya transkutanöz bilirubin düzeyinin yüksek-orta riskli zonda olması,
2- Gestasyonel yaşın 37-38 hafta arası olması,
3- Hastaneden taburcu edilmeden önce sarılık gözlemlenmesi,
4- Daha önceki kardeşte sarılık öyküsü olması,
5- Diyabetik annenin makrozomik çocuğu,
6- Anne yaşının ≥25 yaş olması,
7- Erkek cinsiyet,

Azalmış Risk Faktörleri:
1- Total serum bilirubini veya transkutanöz bilirubin düzeyinin düşük riskli zonda olması,
2- Gestasyonel yaşın ≥41 hafta olması,
3- Sadece formül süt ile beslenme,
4- Siyah ırk,
5- Hastaneden taburculuğun doğum sonrası 72. saatten sonra yapılmasıdır.

Patolojik Hiperbilirubinemi
Eğer indirekt hiperbilirubinemi ilk 24-36. saatten önce başlamışsa, serum total bilirubin seviyesinin artış hızı 5 mg/dL/gün’den fazla ise, serum total bilirubin seviyesi term infantlarda 12 mg/dL’yi, prematürelerde 15 mg/dL’yi geçmişse, serum direkt bilirubin seviyesi >2 mg/dL ise veya sarılık term bebeklerde 1 haftadan, premature bebeklerde 10-14 günden fazla sürüyorsa patolojik hiperbilirubinemi düşünülmelidir. Bu bulguların dışında ailede hemolitik hastalık hikayesi varlığı, yenidoğanda solukluk, anemi, hepatomegali, splenomegali, kusma, letarji, beslenme problemleri, aşırı tartı kaybı, apne, bradikardi, vital bulgularda bozukluk, açık renkli dışkılama, kernikterus bulguları varlığında, idrarda bilirubin varlığında patolojik yenidoğan sarılığı düşünülmelidir. Fototerapiye rağmen bilirubin seviyesinin yetersiz düşüşü veya yükselmesi de patolojik sarılığı düşündürmelidir.

Anne Sütü Sarılığı
Sadece anne sütü ile beslenen yenidoğanların % 2’sinde 7. günden sonra başlayan ve 2.-3. haftalarda 10-30 mg/dL’ye ulaşan indirekt hiperbilirubinemi gelişmektedir. Bu durumda emzirmeye devam edilirse hiperbilirubinemi gerilemeye başlar ve 3-10 hafta boyunca daha düşük seviyelerde seyrederek hiperbilirubinemi normale döner. Eğer anne sütü 1-2 gün kesilerek yenidoğan bebeğe formül süt verilirse serum bilirubin seviyelerinde hızlı bir düşüş gözlemlenir. Tekrar emzirmeye başlandığında artık önceki yüksek bilirubin seviyelerine ulaşılmaz. Gerekli görülürse bebeğe fototerapi uygulanabilir. Bu bebeklerde başka hastalık
bulgusu yoktur ancak buna rağmen kernikteruslu vakalar bildirilmiştir. Anne sütü sarılığının nedeni belli değildir, bazı vakalarda anne sütünde bulunan glukuronidaz sarılıktan sorumlu olabilir.

Akut Bilirubin Ensefalopatisi ve Kernikterus
Hiperbilirubinemiye eşlik eden en önemli komplikasyon serumdaki yüksek indirekt bilirubin seviyelerine bağlı olarak görülen bilirubin ensefalopatisi ve kernikterustur. Bilirubin ensefalopatisi doğumu takip eden ilk hafta içerisinde bilirubin toksisitesine bağlı meydana gelen akut merkezi sinir sistemi bulgularıdır. Kernikterus ise bazal ganglionlar ve çeşitli beyin sapı nukleuslarının bilirubinle boyanmasına bağlı oluşan kronik ve kalıcı sekeldir.
Prematurelerde, asfiksi, intraventriküler hemoraji, hemoliz ve bilirubinin albumine bağlanmasını engelleyen ilaçların kullanılması durumlarında kernikterus daha düşük bilirubin seviyelerinde meydana gelebilir. Çok düşük doğum ağırlıklı yenidoğanlarda kernikterus gelişimine neden olacak kesin bir serum bilirubin seviyesi tesbit edilememiştir. Bilirubinin serum seviyesi <25 mg/dL olan, hemolizi ve başka sorunu olmayan term bebeklerde kernikterus gelişimi nadirdir. Anne sütü ile beslenen yenidoğanlarda da kernikterus gelişebilir ancak sık rastlanan bir durum değildir ve bilirubin seviyesi 30 mg/dL’yi aştığında görülmüştür. Yüksek bilirubin seviyesine maruziyet süresi ve beyin bariyerini geçen bilirubin konsantrasyonu nörotoksisite gelişimi için önemli faktörlerdir. Bebek ne kadar az maturse kernikterus gelişme riski o kadar yüksektir

Geniş bilgi için tıklayınız

Comments: (0)