Kan kültürü uygulama Kılavuzu
Ed. Prof. Dr. Ahmet Başustaoğlu

Tam metin için tıklayınız

İÇİNDEKİLER
1 Giriş . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11
2 Tanımlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13
3 Kan kültürünün klinik önemi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15
3.1 Kan kültürlerinin tanıdaki önemi, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15
3.2 Kan kültürlerinin alınma endikasyonları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15
3.3 Kan kültürlerinin alınmasında genel prensipler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15
3.4 Klinik laboratuvar iletişimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16
4 Klinikte örnek alımı, kandan patojen saptanmasında kritik faktörler . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17
4.1 Kandan patojen saptanmasında kritik faktörler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17
4.1.1 Zamanlama, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17
4.1.2 Hacim (kan / besiyeri oranı) (yetişkin-pediatrik), . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18
4.1.3 Kan / besiyeri oranı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19
4.1.4 Standart kan kültür setlerinin oluşturulması, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19
4.1.5. Olası nadir enfeksiyon etkenine göre şişe seçimi, set oluşturulması, . . . . . . . . . . . . . . . .19
4.1.6 Set sayısı ve tanısal, klinik önemi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20
4.2. Cilt dezenfeksiyonu, kontaminasyonun önlemi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20
4.3. Kan kültürü alımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21
4.4. İstem formunda olması gereken bilgiler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21
4.5. Örnek alımı sonrası dikkate alınması gereken noktalar
(Hasta başında takip edilmesi gereken kontrol listesi) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22
4.6. Klinikte göz önünde bulundurulması gereken laboratuvar red kriterleri . . . . . . . . . . . . . .22
5 Laboratuvara güvenli ve uygun sürede transport . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23
6 Laboratuvara kabulde dikkat edilmesi gereken noktalar ve ret kriterleri . . . . . . . . .23
6.1 Kan kültürlerini ret kriterleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23
7 Kan Kültürlerinin İnkübasyonu ve İncelenmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24
7.1 Genel kurallar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24
7.2 Otomatize kan kültür sistemleri ile inkübasyon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24
7.3 Otomatize olmayan sistemlerde inkübasyon süresi ve pozitif kan kültürlerinin saptanması. .25
7.4 Pozitif kan kültürlerinden yapılan preparatların incelenmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25
7.5 Pozitif kan kültürlerinin ilk pasajları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .258
7.6 Kan kültür besiyerinden doğrudan tanımlama ve duyarlılık testi uygulanması . . . . . . . . .26
7.7 Kan kültüründe kontaminasyon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27
7.8 Polimikrobiyal bakteriyemiler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28
7.9 Kan kültür izolatlarının saklanması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28
8 Sonuçların değerlendirilmesi ve raporlama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29
8.1 Sonuçların değerlendirilmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29
8.2 Kontaminasyon olarak yorumlama kriterleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30
8.3 Polimikrobik bakteriyemi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32
8.4 Sonuçların rapor edilmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32
8.5 Raporlama aşamaları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33
8.6 Kritik değer raporu (sözel ve yazılı) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34
9 Kolonize vasküler kateter kaynaklı enfeksiyonları laboratuvar tanısı . . . . . . . . . . . .35
9.1 Mikrobiyolojik tanı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36
9.2 Santral venöz kateterler ve portlar ile ilgili öneriler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .37
9.3 Kısa süreli periferik kateterler ile ilgili öneriler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38
10 Standart besiyerlerinde üremesinde güçlük çekilen mikroorganizmaların saptanmasında konvansiyonel yöntemler . . .38
10.1 Abiotrophia türleri, besin yönünden eksik streptokoklar ve Granulicatella türleri . . . . . .39
10.2 Bartonella . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40
10.3 Brucella . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40
10.4 Campylobacter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40
10.5 Francisella tularensis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40
10.6 HACEK grubu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41
10.7 Helicobacter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41
10.8 Legionella . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41
10.9 Leptospira . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41
10.10 Mantarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41
10.11 Mycobacterium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42
10.12 Mycoplasma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42
11. Örneğin laboratuvarda işleme alınması sırasında dikkat edilmesi gereken biyogüvenlik uygulamaları . .43
11.1 Kan kültür örneğinin alınması sırasında uygulanacak biyogüvenlik kuralları . . . . . . . . . .43
11.2 Kan kültür örneklerinin taşınması sırasında uygulanacak biyogüvenlik kuralları . . . . . . .439
11.3 Kan kültür örneklerinin laboratuvara kabulü sırasında uygulanacak biyogüvenlik kuralları . . . . 44
11.4 Kişisel koruyucu ekipman kullanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44
11.5 El yıkama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44
11.6 Güvenlik ekipmanları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44
11.7 Laboratuvar ekipmanlarının kullanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .45
11.8 Standart önlemler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .45
11.9 Biyogüvenlik eğitimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .45
11.10 Laboratuvar kazalarının yönetimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .46
12. Kalite güvence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .46
12.1 Çalışma öncesi işlemler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .46
12.1.1 Hasta değerlendirmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .46
12.1.2 Kan kültürü istemi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47
12.1.3 Örnek alımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .48
12.1.4 Örnek taşınması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .49
12.1.5 Örneklerin kayıt altına alınması ve İşlemlenmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .49
12.2 Çalışma aşamasındaki işlemler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .49
12.3 Çalışma sonrası işlemler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50
12.3.1 Sonuçların raporlanması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50
12.3.2 Sonuçların saklanması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50
12.3.3 Konsültasyon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .51
Kaynaklar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .53

Comments: (0)