6-Fosfoglukonat Dehidrogenaz: Moleküler ve Kinetik Özellikleri
Berivan Tandoğan, N. Nuray Ulusu



"6-Fosfoglukonat dehidrogenaz (6-PGD; E.C.1.1.1.44) heksozmonofosfat yan yolu olarak da bilinen pentoz fosfat metabolik yolunun ikinci oksidatif basamağını katalizleyen önemli bir enzimdir. 6-Fosfoglukonat dehidrogenaz eksikliği yaygın olarak görülen bir hastalık olmamakla birlikte, enzim eksikliğinde görülen ağır hemolitik vakalar seyrek de olsa rapor edilmiştir. Ancak, ökaryotik organizmalarda enzimi kodlayan gen bölgesindeki bir delesyonun öldürücü etkileri olabilir. 6-Fosfoglukonat fosfoglukoz izomerazın bir inhibitörüdür ve hücrede birikimi, glikoliz yolunu inhibe eder. Bu nedenle enzim anti-mikrobiyal kemoterapilerde hedef olarak kullanılabilir. Değişik kaynaklardan elde edilen 6-fosfoglukonat dehidrogenazın yapısı ve fonksiyonları hakkında daha fazla bilgiye ulaşmak, anti-mikrobiyal değer taşıyan inhibitörlerin ve çeşitli ilaçların geliştirilmesi bakımından bize yardımcı olacaktır. 6-Fosfoglukonat dehidrogenaz redüktif biyosentezlere NADPH, nükleotit sentezine riboz-5-fosfat sağlaması bakımından birçok organizma için son derece önemlidir. Enzim mikroorganizma, bitki ve hayvan olmak üzere birçok canlıda bulunur. Molekül ağırlığı 80.000-120.000 Da arasında değişiklik gösterir ve molekül çoğunlukla homodimerik yapıya sahiptir. Enzimin doğal substratı 6-fosfoglukonat olmakla birlikte, 2-deoksi-6-fosfoglukonatın oksidatif dekarboksilasyonunu da katalizler. Koenzim özgüllüğü bakımından NAD+-bağımlı, NADP+-bağımlı ve non-spesifik olmak üzere üç tip 6-fosfoglukonat dehidrogenaz bulunur. Kinetik mekanizması, ‘ordered (sequential)’ kinetiğine uygundur ve NADP+, bağlanan ilk substrat; CO2 salınan ilk ürün ve NADPH serbest kalan son üründür."

Comments: (0)