Herediter Sferositoz için Osmotik Frajilite testi nasıl yapılır ?


Herediter sferositoz ve talasemi hastalıklarında kullanılan testtir. Eritrositlerin saf suya olan direncini ölçer. Test temel olarak %0.9 luk izotonik çözeltisi (NaCl) ve saf suyun kullanıldığı dilüsyon tekniğine dayanır. Bu teknik sonunda hasta kanı 540 nm dalga boyunda spektrofotometrede tesbit edilerek % hemoliz ve %NaCl konsantrasyonu arasında bir grafik çizilir. %50 üzerinde ise osmotik frajilite artmış ise herediter sferositoz olarak tanı konur. Eğri tam tersi %50 altında ise bu durumda tanı talasemidir.
Yöntemi : Modifiye Parpart’s Metodu

Teknik : İzoozmotik sodyum konsantrasyonundan başlayarak (%0.9) giderek azalan osmolaritedeki tuz konsantrasyonuna sahip ortama konan eritrositlerin hemoliz olma oranları ölçülür. Normalde hemoliz yaklaşık %0.7 lik NaCl konsantrasyonunda başlar. %0.4 NaCl de %100 dür. Konjenital sferositozda daha erken (%0.9 a daha yakın) olarak hemoliz görülür.

Stok Solüsyonlar:

pH:7.4 FOSFAT TAMPONU

Na2HPO4 13,65 gr

NaH2PO4 2,43 gr

NaCl 90,00 gr

1000 mL ye distile suda tamamlanarak çözdürülür.

pH 7.4 e Na2HPO4 ile ayarlanır.


Not: NaH2PO4 . 2H2O hidratı varsa 3.15 gr alınır.

Stok Dilüsyon Kapları

16 tane tüp (veya idrar kabı) alınır. Üzerine 10 dan 85 e kadar beşer arttırılarak numaralandırılır. 10 nolu şişeye 10 cc stoktan konur. 90 cc distile su konup 100 e tamamlanır. 85 nolu şişeye 85 cc stoktan 15 cc distile su konur. Bu şekilde 100 cc lik dilüsyonlu şişelerimiz hazırdır. Bunlar birden fazla hasta çalışmak için kullanılır.

Örneğin Hazırlanması

1- 16 tane cam tüp alınır. Üzeri 10 ile 85 e kadar numaralandırılır.

2- Örnekte çökme olduğu için alt-üst edilir.

3- Hastanın heparinli kanından 50 uL alınır.

4- Her dilüsyondan 5 cc alınır.


Okuma Hazırlığı

1- Solüsyonlar 30 dk oda ısısında bekletilir. (Hemoliz gerçekleşir)

2- 3000 rpm de 5 dk santrifüj edilir.

3- Üstteki berrak kısım spektrofotmetre küvetine alınır.

4- 540 nm ye ayarlanır.

5- End point ölçülür.

6- Bir hasta için 16 ölçüm yapılmış olur.


Hesaplanması:

1- 16 tüpün değeri spektrofotometrede okunur.

2- 85 nolu şişedeki değer kör değeri gibi diğer tüm okumalardan çıkarılır.

3- Tüm şişeler 100 ile çarpılır. Bulunan değerler 10 nolu şişenin değerine bölünür.



(AbsTüp – Abs Tüp85)

% Hemoliz = ------------------------------------- x 100

Abs Tüp10



4- Grafik çizilir.

5- Çizilecek noktalar şu şekilde belirlenir.

Nokta (%Hemoliz, Tüp numarasının ondalık sayı hali)

10 değeri bu eksende 0,1 e, 85 değeri 0.85 e karşılık gelir.


Grafiğin Kullanımı:

1- Çizelgenin % Hemoliz (x ekseni) kısmına çıkan sonuç değerleri işaretleniyor.

2- Çizelgenin y ekseni NaCl ün dilüsyon seviyelerini gösteriyor


(1) numaralı bölge normal hemoliz bölgesi. Çizilen grafik bu bölgenin sağında ve solunda kalmasına göre hastalık tanısı alıyor.

Sol tarafta ise talasemi ve orak hücreli anemi tanısı alıyor. Sağ tarafta ise herediter sferositozis tanısı alıyor.


Dr. Cafer Gönen - Dr. R. Didem Pınarbaşılı tarafından eklendi

Comments: (1)